نبرد بر سر امیررضا دلاوری تیوال و نحوه برنده شدن در آن

این تصویرها سیاه و سفیدند و نمیتوان بر پایهٔ آنها رنگهای پرچم را توصیف کرد. در عهد فتحعلی شاه، بین ایران و روسیه تزاری دو بار جنگ اتّفاق افتاد و چنانکه از تواریخ بر میآید، این دوره یکی از ادوار مصیبت بار ایران بود و در جنگهای ممتدی که بین این دو کشور روی داد، جمع کثیری از مردم ایران و سکنه اردبیل به خاک سیاه نشست و قسمت اعظمی از خاک ایران یعنی قفقاز و ارمنستان با هفده شهر مهمّ و معروف آنها به تصرّف روسها درآمد. در جنگ جهانی اول، که دامنه آن به ایران نیز کشیده شد، چندی هم سپاهیان عثمانی به این شهر درآمدند و فرقهای به نام فرقه اتّحاد اسلامی به وجود آوردند. ملوکالطّوایفی بود. در زمان تیموریها و قبل از آن مغولها و بعد دنبالههای آنها، هر گوشهای از کشور دست یک طایفهای، دست یک گروهی بود؛ شرق یک جور، غرب یک جور، شمال یک جور، جنوب یک جور. ازبکان به سرداری نیروههای خراسان گماشته و به آن ایالت اعزام شد. با این اقدام، وحشت امیرالسلطنه بیشتر گردید و بهخصوص شایعه آخرین روزهای سال، که گفته شد «شب عید، حاج باباخان، امیرالسلطنه را دستگیر خواهد نمود.» بر تشویش و اضطراب خاطر او و یارانش افزود.

مع الاسف تنظیم قرارداد و اجتماع مردم نتوانست امیرالسلطنه را از اقدامات طرفداران اتحاد اسلام مطمئن سازد و متقابلاً حاج باباخان اردبیلی و سران فولادلو نیز از اعمال حکومت مردد گشته در شهر اداره نظمیه را اشغال کردند. حاج باباخان اردبیلی از سرداران نهضت مشروطه ایران در اردبیل که در آن ایام در رشت بود با جنگلیها همکاری داشت، از طرف هیئت اتحاد اسلام برای توسعه دامنه فعالیت آن فرقه مأمور اردبیل گردید و به اتفاق جمعی از خانهای فولادلو وارد شهر شد تا اداره شهر را در دست گیرد و زمینه فعالیت جنگلیها و هیئت اتحاد اسلام را توسعه دهد… حاج باباخان اردبیلی که به قول سالخوردگان در دلاوری و شجاعت کمتر سرداری در ایران به پای او میرسید اگر مثل سرداران جاه طلب میبود این پیشنهاد را میپذیرفت و به پشتیبانی آنهمه سواران شاهسون که میتوان گفت قدرت هیچ گردنکشی در آن روزها از لحاظ کم و کیف بدان پایه نمیرسید در این گوشه از کشور بلوایی دیگر به پا میکرد و با ارتباطی که به سهولت از طرف مرز با انقلابیون خارج از کشور ممکن بود، میتوانست مدتی حکمروایی کند و چنانچه مغلوب شود به آنطرف مرز رفته جان خود نجات دهد. شاید بتوان گفت که این صفت اختصاص به این جنگاور و دلیر نداشت و افکار او نمونه ای از روح وطن دوستی ساکنان اردبیل بود.

علی چارهای نداشت جز آنکه از تصرف عراق به دست این گروه ممانعت کند، چرا که شام فقط از معاویه اطاعت میکرد. با پیشبرد مشروطه خواهی، اوّلین انجمن ولایتی اردبیل در سال ۱۳۲۶ هجری قمری، تشکیل گردید ولی با پیش آمدن استبداد صغیر، این قبیل مجامع عموماً بسته شد و جزء فعالیّتهای زیرزمینی گردید و کسانی مثل حاج باباخان اردبیلی، مشهدی حسین آخوندزاده و میرزا محسن امام زاده در اردبیل و ملا اماموردی در مشگینشهر و دیگران کشته شدند و چون محمد علی شاه از سلطنت خلع گردید، جمعی از سران استبداد مانند خادم باشی، مبشّر، مؤتمن، مشیرالتجّار و غیر هم که برای تشکیل انجمن شهری به نارین قلعه (اردبیل) دعوت شده بودند، در یکی از اتاقهای آن جا تیرباران شدند. هم در زمان حیات و هم امروز که پنجاه سال از قتل وی میگذرد حاج باباخان از احترام قلبی همشهریان و بیشتر آزادیخواهان ایران برخوردار بوده و همواره نامش به نیکی بر زبانها جاری شدهاست.

انشالله تعالی ورود مسعود عالی بمقر ایالت بمبارکی و میمنت مزید تأیید در قلع مبادی تفرق، و تکمیل موجبات اتحاد کلمه، و اعمال عفو عمومی تمام طبقات ملی از همدیگر، و اغماض از سرگذشت مقرون، و بشارت استقرار امنیت و انتظامات کامله و قطع بهانه اجانب و حصول کمال اتفاق ملی و صفا والفت فیمابین آقایان علما و سایر طبقات را به یمن مقدم و حسن نیت و کمال کفایت و درایت جنب مستطاب عالی عاجلاً امیدوار، و مخصوصاً چون جمله از آشوب طلبان فتنهجو، به اسم مجاهد اردبیل و غیره، خودسرانه تعرضات و تحمیلات خطیره نموده حرکت آنها موجب بدنامی سرداران ملت و مخل انتظام مملکت و عدم آسایش مشروطیت و هرد شدن تمام زحمات است، لهذا مراقبت کامله عاجله در این باب مترقب و لازم است، و کسانیکه خود را قشون ملت قلمداد امیررضا دلاوری در مختارنامه مینمایند هر کدام از ابواب جمعی وزارت جنگ و ریاست و حکم صاحب منصبان نظامی خارج و معاش مقرر بدارند، از اصول مداخله و سلاح برداشتن در مملکت و اخافه ملت که موجب اندراج و در عنوان محارب است، ممنوع شان فرموده، آقایان علما و تجار اردبیل، مثل جنابان آقایان حاج میرزا ابراهیم و حاجی میرزامحمد و غیرهم و سایر افراد ملت از تحمیلات خودسرانه آنها آسوده، و مملکت را از افسادشان حفظ، و ایادی غاصبانه شاهسونها را هم از املاک مسلمین رفع، تعدیات شان را جلوگیری خواهند فرمود.  Data has ᠎be​en created wi th GSA᠎ Con᠎tent᠎ Gen​er ator Dem ov​ersion .

برای کسانی که هر گونه نگرانی در مورد دقیقا کجا و همچنین راهنمایی در مورد چگونگی استفاده از سایت من ، شما احتمالا می توانید با ما در صفحه وب تماس بگیرید.